This paper aims at the presentation of ethical and political grounds of the pedagogy of asylum, which, in its assumptions, refers to concepts of such thinkers as Emmanuel Levinas, Erich Fromm, George Steiner, Hannah Arendt, Michael Walzer, Avishai Margalit, Jacques Derrida and Janusz Korczak. Utopia of hospitality, presented in its basic assumptions, constitutes a look at the social life, life of individuals and communities, as concentrated in asylums, while its author thinks that it forms an answer to modern challenges to Western democracies, education and politics in the >Age of Migration<.
Można przyjąć, że dwa biblijne mity – o wyjściu Adama i Ewy z ogrodu Eden oraz o budowniczych wieży Babel – są interesującymi ekspresjami wyobraźni utopijnej, ponieważ opowiadają o dwóch miejscach, w których na dwa odmienne sposoby realizowano projekty wystarczająco doskonałego porządku społecznego. Współcześnie jednym z takich miejsc, które możemy rozumieć jako niejednoznaczny efekt realizacji utopii epoki rewolucji przemysłowej, jest szkoła – przestrzeń edukacji zaplanowana jako ważna część projektu wystarczająco doskonałego porządku społecznego. Dwa oryginalne odczytania – autorstwa Ericha Fromma i George’a Steinera – przywołanych biblijnych mitów posłużą wzbogaceniu o nowe wątki i podejścia dyskusji o kondycji współczesnej szkoły oraz dyskursów pedagogiki krytycznej czy pedagogiki oporu i pedagogiki hermeneutycznej.
Celem artykułu jest wskazanie miejsca i znaczenia w filozofii Ericha Fromma obecnych w jego pracach figur czasu mesjańskiego i rytuału sza¬batu. Powiązane ze sobą dają się odczytać jako integralna część koncepcji Fromma, prowadząca w jego myśli do pedagogii azylu – posiadającego istotny potencjał emancypacyjny i edukacyjny rozwiązania problemu alienacji współczesnego człowieka.
Pierwsza część artykułu poświęcona jest rekonstrukcji narzędzia krytyki społecznej, użytego przez Leszka Koczanowicza w książce Polityka czasu do diagnozy dynamiki zmian występujących w społeczeństwie polskim po 1989 roku. Tym, co wyróżnia propozycję autora, wzorującego się na rozwiązaniu przyjętym przez Ernesto Laclau, na tle innych tego typu teorii, jest koncentracja na społecznych mitologiach i marginalizacja zjawiska ideologii. Druga część artykułu, która poświęcona jest rekonstrukcji założeń krytyki społecznej Ericha Fromma, pozwala, dzięki zestawieniu ze sobą tych dwu koncepcji, postawić pytanie o konsekwencje i potencjał krytyczny projektu Koczanowicza rezygnującego z dopracowania pojęcia ideologii i zintegrowania go z pojęciem mitu.