Refine
Language
- Polish (429) (remove)
Document Type
- Articles (292)
- Books (57)
- Dissertations (30)
- Collections (19)
- Forewords (15)
- Reviews (13)
- Interviews (3)
Celem artykułu jest wskazanie miejsca i znaczenia w filozofii Ericha Fromma obecnych w jego pracach figur czasu mesjańskiego i rytuału sza¬batu. Powiązane ze sobą dają się odczytać jako integralna część koncepcji Fromma, prowadząca w jego myśli do pedagogii azylu – posiadającego istotny potencjał emancypacyjny i edukacyjny rozwiązania problemu alienacji współczesnego człowieka.
Można przyjąć, że dwa biblijne mity – o wyjściu Adama i Ewy z ogrodu Eden oraz o budowniczych wieży Babel – są interesującymi ekspresjami wyobraźni utopijnej, ponieważ opowiadają o dwóch miejscach, w których na dwa odmienne sposoby realizowano projekty wystarczająco doskonałego porządku społecznego. Współcześnie jednym z takich miejsc, które możemy rozumieć jako niejednoznaczny efekt realizacji utopii epoki rewolucji przemysłowej, jest szkoła – przestrzeń edukacji zaplanowana jako ważna część projektu wystarczająco doskonałego porządku społecznego. Dwa oryginalne odczytania – autorstwa Ericha Fromma i George’a Steinera – przywołanych biblijnych mitów posłużą wzbogaceniu o nowe wątki i podejścia dyskusji o kondycji współczesnej szkoły oraz dyskursów pedagogiki krytycznej czy pedagogiki oporu i pedagogiki hermeneutycznej.
[Conclusion] Niniejsza monografi a dowodzi, że inspirowana myślą Ericha Fromma teoria i praktyka edukacji może znaleźć w niej reprezentującą orientację emancypacyjną w krytycznej teorii edukacji spojną i wartościową wykładnię. Wskazuje także, że zaproponowany przez niego zbior ustaleń i rozwiązań bez większych przeszkod może stanowić dla pedagogiki ogolnej, teorii wychowania, jak rownież oddziaływań służących formowaniu całokształtu zdolności życiowych człowieka rezerwuar jednostkowych zapożyczeń. Ponadto dowodzi, że formułowane w jego książkach sądy i stawiane tam tezy pozostają istotnym źrodłem dla dalszego namysłu w pedagogice krytycznej, fi lozofi i edukacji oraz podejmowanych badań w rożnych obszarach nauk o wychowaniu. Wskazany i potencjalny wkład Fromma do pedagogiki ujęty w tej książce, ustalony na podstawie kompleksowego opracowania jego myśli, daje się sprowadzić do listy kilku złożonych zagadnień rozwiniętych w poszczegolnych rozdziałach, takich jak: koncepcja natury człowieka, jego rozwoju, podmiotowości, zdrowia oraz ideału wychowania; teoria społeczeństwa i jego wpływu na kształtowanie się osobowości oraz zdolności życiowych człowieka; dialektyczna koncepcja zmiany społecznej oraz miejsca i roli w niej edukacji; teoria jednostkowej i społecznej alienacji; koncepcja emancypacji przez edukację; teoria ruchu emancypacyjnego; koncepcja nauczyciela jako transformatywnego intelektualisty; teoria utopii społecznej; koncepcja doktryny pedagogicznej i ich powiązania w ideologii edukacyjnej radykalnego humanizmu; ogolna teoria ideologii; koncepcja ukrytego programu edukacji oraz kryteriow ich krytyki; teoria pedagogii azylu. Należy zaznaczyć, że konsekwentna realizacja zadania badawczego wymagała nie tylko rekonstrukcji, analizy i odczytania koncepcji Fromma, jej kontekstu fi lozofi cznego oraz wpływu środowisk intelektualnego i kulturowego, z jakich się wywodzi, ale w kilku przypadkach również określenia, referowania czy wskazania stanu aktualnej dyskusji w pedagogice oraz poszczególnych naukach humanistycznych i społecznych na temat zagadnień, do których nawiązuje w swoich interdyscyplinarnych z założenia pismach. Innymi słowy, zadanie wymagało dostosowania się do okoliczności warunkujących podjętą pracę przekładu, by możliwe było prawidłowe przedstawienie konsekwencji myśli Fromma dla pedagogiki oraz jej adaptacja na gruncie dyscypliny i zgodnie z obowiązującymi w niej stanem wiedzy i regułami metodologicznymi.
Zauważyć należy, że mimo ogromnej różnicy między poglądami Fromma i Berlina a stanowiskiem Kościoła pojęcia wolności pozytywnej i wolności negatyw-nej spełniają funkcję pomocną w analizie fenomenu wolności religijnej. Oczywiście nie są to narzędzia umożliwiające ukazanie istoty wolności religijnej, ale mogą się przyczynić do unaocznienia takich rzadziej stanowiących przedmiot refleksji filozofów warunków koniecznych przyznawania się do religii, jak np. wolność od społecznego nacisku na grupy religijne, wolność od nieuprawnionych ingerencji państwa w sprawy religijne, wolność do swobodnego przekazywania wiedzy religijnej, do publicznego wyrażania przekonań religijnych itp. Myśliciele liberalni, których refleksja była inspiracją do napisania tego szkicu, skupiali swoją uwagę na wolności negatywnej. W tak rozumianej wolności upatrywali szczególną wartość. Wolność w rozumieniu przedstawianym w Dignitatis humanae, o ile można ją charakteryzować przy użyciu pojęć proponowanych przez Berlina czy Fromma, będzie zdecydowanie bliższe wolności w sensie pozytywnym, a jej urzeczywistnienie jednostka będzie osiągać przez dobrowolne poddanie się prowadzeniu przez rozpoznaną Prawdę.
The article is an attempt to prove that cinema, becoming a kind of home of a mythical being – a vampire, clearly influences the change in the perception of its importance in culture. It was decided to explore the form and narrative of >The Hunger<, directed by Tony Scott and >Only Lovers Left Alive<, written by Jim Jarmusch, because both of these works are masterpieces of the romance of the vampire myth with the film medium, which are not particularly popular among researchers of the phenomenon. The research works of Roland Barthes, Vladimir Propp, Erich Fromm and Rollo May were used, as well as the concepts of successive processing of a mythical story were demonstrated.
The authoress of this article has attempted to read the play by an American playwright Eugene O’Neill in the light of the concept of love as proposed by Erich Fromm in 1956. This German philosopher argued that the only way to escape loneliness, a feeling to which everybody is doomed, is to unite oneself with another person in love. In a popular publication, titled >The Art of Loving<, Fromm describes various forms of love. >Desire Under the Elms< – a play written more than three decades before Fromm’s publication – seems to illustrate these philosophical considerations. Such a view on O’Neill’s work allows to notice its human dimension, and perceive its protagonists as an embodiment of the universal human condition.