TY - JOUR A1 - Fiała, Edward T1 - O początkach i perspektywach psychoanalitycznej interpretacji literatury: Gombrowicz w optyce Freuda i Fromma [On the Beginnings and Perspectives of the Psychoanalytic Interpretation of Literature: Gombrowicz in the Perspective of Freud and Fromm] JF - Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej, Vol. 92, No.4 (2001), pp. 75-96. N2 - Zainteresowanie psychoanalizą w Polsce wykazuje zmienne koleje losu. Najkrócej można by powiedzieć, że intuicje i odkrycia Freuda wzbudzały znamienny rezonans intelektualny w Dwudziestoleciu międzywojennym ..., żeby następnie ulec zapomnieniu czy wyparciu, zresztą nie bez wpływu >czynników oficjalnych< – w Polsce komunistycznej. W ostatnich jednak latach obserwujemy >powrót psychoanalizy<, z czego znakomicie zdaje sprawę numer 1/2 >Tekstów Drugich< z 1998 roku. Szkic ten składa się z dwóch części, które mają poziom interpretacyjny i teoretyczny. W pierwszej pokazujemy klasyczne zastosowanie wczesnej psychoanalizy do badania tekstu, a w drugiej – proponujemy nowy sposób interpretacji, wykorzystując współczesną myśl psychoanalityczną. Początki >krytyki freudowskiej< wiążą się z próbami analizy literackiej pióra samego Freuda, a także z jego esejem teoretycznym Pisarz i fantazjowanie. Zająłem się tym zagadnieniem szerzej w mojej pracy pt. Modele freudowskiej metody badania dzieła literackiego (Lublin 1991). Toteż tutaj ograniczę się tylko do praktycznej ilustracji freudowskiej metody badania literatury na przykładzie opowiadania Gombrowicza Na kuchennych schodach, żeby ostatecznie wydobyć istotne rejestry teoretyczne i aksjologiczne freudyzmu. Druga część szkicu to refleksja nad ważną książką Ericha Fromma Rewizja psychoanalizy, w której autor proponuje nową wizję człowieka na tle nieświadomościs połecznej, przekraczając tym samym Freudowską >grawitację libidalną< w kierunku rozległej problematyki idola. Ten reformatorski punkt widzenia współczesnej psychoanalizy, który docenia również duchowy wymiar człowieka, próbujemy na koniec także zastosować do interpretacji wybranych aspektów twórczości Gombrowicza. N2 - The interest in psychoanalysis in Poland shows changing fortunes. In short, it can be said that Freud's intuitions and discoveries aroused a significant intellectual resonance in the interwar period …, only to be subsequently forgotten or suppressed, not without the influence of >official factors< – in communist Poland. In recent years, however, we have been observing the >return of psychoanalysis<, which is perfectly evidenced by issue 1/2 of >Teksty Drugie< from 1998. This sketch consists of two parts, which have an interpretative and a theoretical level. In the first we show the classic application of early psychoanalysis to textual research, and in the second – we propose a new way of interpretation, using contemporary psychoanalytic thought. The beginnings of >Freudian criticism< are associated with attempts at literary analysis by Freud himself, as well as with his theoretical essay The Writer and the Fantasy. I dealt with this issue in more detail in my thesis entitled Models of the Freudian method of studying a literary work (Lublin 1991). Therefore, here I will limit myself only to a practical illustration of the Freudian method of studying literature on the example of Gombrowicz's story On the Kitchen Stairs, in order to finally extract the essential theoretical and axiological registers of Freudianism. The second part of the sketch is a reflection on Erich Fromm's important book Revision of Psychoanalysis, in which the author proposes a new vision of man against the backdrop of social unconsciousness, thus transgressing Freud's >libidinal gravity< towards the extensive problematic of the idol. Finally, we try to apply this reforming point of view of contemporary psychoanalysis, which also appreciates the spiritual dimension of man, to the interpretation of selected aspects of Gombrowicz's work. [Google translator, 12/2022] Y1 - 2001 ER - TY - JOUR A1 - Cynarski, Wojciech J. T1 - Sylwetka i poglądy Ericha Fromma [The Profile and Ideas of Erich Fromm] JF - Idō – Ruch dla Kultury: rocznik naukowy [Idō – Movement for Culture yearbook], Vol. 2, Rzeszów (Idōkan Poland Association), 2001, pp. 369-380. [ISSN: 1730-2064] N2 - The profile and ideas of Erich Fromm are shown through his philosophy basic conceptions and notions as: freedom and love, humanistic religion, orientation for >to be<. Author describes Fromm's paradoxical logic and new man's and society project. Y1 - 2001 ER -