@article{Fiała, author = {Fiała, Edward}, title = {Amor idolatricus w >Pornografii< i >Kosmosie< Gombrowicza. Perspektywa frommowska Amor [Idolatricus in >Pornography< and >Cosmos< by Gombrowicz. A Frommian Perspective]}, series = {Edward Fiała et al. (Eds.): Psychoanalityczne interpretacje literatury: Freud, Jung, Fromm, Lacan, Lublin (Wydawnictwo KUL) Poland 2012, Polish.}, journal = {Edward Fiała et al. (Eds.): Psychoanalityczne interpretacje literatury: Freud, Jung, Fromm, Lacan, Lublin (Wydawnictwo KUL) Poland 2012, Polish.}, language = {pl} } @article{Fiała, author = {Fiała, Edward}, title = {O początkach i perspektywach psychoanalitycznej interpretacji literatury: Gombrowicz w optyce Freuda i Fromma [On the Beginnings and Perspectives of the Psychoanalytic Interpretation of Literature: Gombrowicz in the Perspective of Freud and Fromm]}, series = {Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej, Vol. 92, No.4 (2001), pp. 75-96.}, journal = {Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej, Vol. 92, No.4 (2001), pp. 75-96.}, abstract = {Zainteresowanie psychoanalizą w Polsce wykazuje zmienne koleje losu. Najkr{\´o}cej można by powiedzieć, że intuicje i odkrycia Freuda wzbudzały znamienny rezonans intelektualny w Dwudziestoleciu międzywojennym ..., żeby następnie ulec zapomnieniu czy wyparciu, zresztą nie bez wpływu >czynnik{\´o}w oficjalnych< - w Polsce komunistycznej. W ostatnich jednak latach obserwujemy >powr{\´o}t psychoanalizy<, z czego znakomicie zdaje sprawę numer 1/2 >Tekst{\´o}w Drugich< z 1998 roku. Szkic ten składa się z dw{\´o}ch części, kt{\´o}re mają poziom interpretacyjny i teoretyczny. W pierwszej pokazujemy klasyczne zastosowanie wczesnej psychoanalizy do badania tekstu, a w drugiej - proponujemy nowy spos{\´o}b interpretacji, wykorzystując wsp{\´o}łczesną myśl psychoanalityczną. Początki >krytyki freudowskiej< wiążą się z pr{\´o}bami analizy literackiej pi{\´o}ra samego Freuda, a także z jego esejem teoretycznym Pisarz i fantazjowanie. Zająłem się tym zagadnieniem szerzej w mojej pracy pt. Modele freudowskiej metody badania dzieła literackiego (Lublin 1991). Toteż tutaj ograniczę się tylko do praktycznej ilustracji freudowskiej metody badania literatury na przykładzie opowiadania Gombrowicza Na kuchennych schodach, żeby ostatecznie wydobyć istotne rejestry teoretyczne i aksjologiczne freudyzmu. Druga część szkicu to refleksja nad ważną książką Ericha Fromma Rewizja psychoanalizy, w kt{\´o}rej autor proponuje nową wizję człowieka na tle nieświadomościs połecznej, przekraczając tym samym Freudowską >grawitację libidalną< w kierunku rozległej problematyki idola. Ten reformatorski punkt widzenia wsp{\´o}łczesnej psychoanalizy, kt{\´o}ry docenia r{\´o}wnież duchowy wymiar człowieka, pr{\´o}bujemy na koniec także zastosować do interpretacji wybranych aspekt{\´o}w tw{\´o}rczości Gombrowicza.}, language = {pl} } @article{Fiała, author = {Fiała, Edward}, title = {Od libido do idola : wok{\´o}ł >Rewizji psychoanalizy< Ericha Fromma [From Libido to Idol: Around Erich Fromm's >Revision of Psychoanalysis<]}, series = {Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja, 2000, No. 6 (65), pp. 115-129.}, journal = {Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja, 2000, No. 6 (65), pp. 115-129.}, abstract = {W rozwoju psychoanalizy, kt{\´o}rej początki sięgają przełomowego dzieła Zygmunta Freuda >Die Traumdeutung. {\"U}ber den Traum< z roku 1900, można obserwować bogatą dynamikę zjawisk, spor{\´o}w i nurt{\´o}w. W kolejnych dekadach zaznaczył się podział na psychoanalizę ortodoksyjną, czyli Freudowski styl uprawiania psychologii, i koncepcje dysydent{\´o}w, jak np. Karola Gustawa Junga (psychologia analityczna) czy Alfreda Adlera (psychologia indywidualna). Stanowisko Fromma określa się jako analityczną psychologię społeczną. R{\´o}żnice między dysydentami a Freudem widać już w samym pojęciu nieświadomości. Dla Freuda nieświadomość jest przede wszystkim dominującą funkcją aparatu psychicznego jednostki pierwotnie samowystarczalnej. To sfera ukryta przed okiem świadomości, ale potężna, irracjonalna, kt{\´o}ra składa się z energii libido, treści wypartych i treści tłumionych. W tzw. drugiej topice psychiki z roku 1932 Freud wyr{\´o}żnił tu jeszcze trzy struktury, czyli Id, Superego i Ego, kt{\´o}rym przypisał r{\´o}żny stopień świadomości - wyłączając Id jako żywioł całkowicie nieświadomy. Nie wchodząc w szczeg{\´o}ły i pomijając koncepcje Junga, a także Adlera - wypada nam skupić się na definicji nieświadomości w ujęciu Fromma. Ot{\´o}ż m{\´o}wi on o tzw. nieświadomości społecznej, kt{\´o}ra bezpośrednio relacjonuje jednostkę z kontekstem międzyludzkim. Jednocześnie amerykański psycholog odwołuje się do pism Freuda jako {\'{z}}r{\´o}dłowej inspiracji dla swojej perspektywy badawczej, co umiejętnie wydobywa Robert Saciuk, kt{\´o}ry >Rewizję psychoanalizy< … przełożył na język polski i zaopatrzył na końcu w informatywną notatkę o autorze, w kt{\´o}rej trafnie podkreśla Freudowski rodow{\´o}d myśli Fromma, a m{\´o}wiąc bardziej konkretnie - jego zakotwiczenie w tw{\´o}rczej inspiracji pracy ojca psychoanalizy, pt. Group Psychology and the Analysis of the Ego, w kt{\´o}rej czytamy.}, language = {pl} }